Brandenburger Tor

De Brandenburger Tor, het symbool van Berlijn en een van de meest bezochte monumenten van de stad mag je natuurlijk niet missen. Je kunt gerust zeggen dat de enige bewaard gebleven stadspoort van Berlijn veel geschiedenis heeft meegemaakt. En wat heeft Nederland daarmee te maken?

Vroeger was de plek waar nu de Brandenburger Tor staat de stadsgrens van het centrum van Berlijn. Wie er door wilde moest tol betalen. De toegangspoort aan de belangrijke weg naar het Brandenburgse Havel was één van de 18 torens in de Berlijnse tolmuur die de stad in de jaren 1730 oprichtte. De eerste poort op die plek stamde uit 1734.

Tussen 1788 en 1791 werd de huidige poort gebouwd in opdracht van de Pruisische koning Friedrich Wilhelm II. De door Carl Gotthart Langhans ontworpen poort moest een symbool van de vrede zijn, onder meer ter herinnering aan de bezetting van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in 1787 door een twintigduizend man tellend Pruisisch leger. Voor het ontwerp liet Langhans zich inspireren door de stadspoort van Athene.

Poort
De poort die 26 meter hoog, 65,5 meter breed en 11 meter diep is bestaat uit 12 Dorische zuilen (aan iedere kant zes), waardoor vijf doorgangen ontstonden. Oorspronkelijk mochten de Berlijnse burgers alleen de buitenste twee doorgangen gebruiken. Het beeld van de Quadriga (een tweewielige wagen met vier paarden) waarin de Romeinse godin van de overwinning Victoria staat, is een replica.

Het originele beeldhouwwerk dat in 1806 door Napoleon als oorlogsbuit naar Parijs werd meegenomen en in 1814 door de Duitse generaal Ernst von Pfuel weer naar Berlijn werd teruggebracht, overleefde de Tweede Wereldoorlog niet. Het enige dat nog van het originele beeld rest is het hoofd van een van de paarden, nu te bezichtigen in het Märkische Museum. Na de Tweede Wereldoorlog bleef de Brandenburger Tor zwaar gehavend staan, tot in 1956 tot restauratie van de poort werd besloten; deze werd op 14 december 1957 afgerond.

Berlijn_brandenburger-tor

Muur
Op 13 augustus 1961 werd bij de Brandenburger Tor een begin gemaakt met de bouw van de beruchte Berlijnse Muur en werd de Tor hermetisch afgesloten. De poort stond in de Russische sector en was sindsdien vanuit het westen alleen nog te bezichtigen vanaf een houten verhoging. Het zou tot 22 december 1989 duren eer de poort, onder luid gejuich van duizenden Berlijners, weer openging. Het verloop van de muur is nu met stenen in het wegdek aangegeven.

Heden ten dage is de Brandenburger Tor het symbool van de Duitse eenwording en wordt de poort jaarlijks door miljoenen toeristen bezocht. Het is er dan ook altijd druk. Het beste moment om de Brandenburger Tor in redelijke rust te bekijken (en te fotograferen) is 's-ochtends (heel) vroeg, of wanneer deze voor een festiviteit is afgesloten. Brandenburger Tor vormt iedere jaarwisseling het decor voor een grootse vuurwerkshow.

Brandenburger Tor
Pariser Platz (tussen Unter den Linden en Straße des 17. Juni)
10117 Berlin (Mitte)

U-Bhf: Brandenburger Tor
S-Bhf: Brandenburger Tor
Bus: 100, M85 (Reichstag/Bundestag), 147, 200 (Brandenburger Tor/Glinkastraße), TXL (Marschallbrücke of Brandenburger Tor)